Rimska utvrda Kosmaj
Pogled s Kosmaja na Tepačko polje, naselje Žitomislići i kanjon Neretve prema sjeveru.
Arheološko nalazište Kosmaj nalazi se u sjeveroistočnom dijelu Gornjeg Brotnja, koje uzdužno presijeca administrativna granica između naselja Biletići i Tepčići u općini Čitluk. Continue reading
Srednjovjekovno groblje Visočica (Bakri)
Srednjovjekovno groblje Visočica (Bakri) foto: K. Milićević.
Među brojnim arheološkim nalazištima Brotnja poseban značaj ima srednjovjekovno groblje obitelji Komlinović na lokalitetu Visočica, koje se nalazi na središnjem dijelu Broćanskog polja u Velikom Ograđeniku. Continue reading
Srednjovjekovni nadgrobni spomenik ukrašen bordurom s geometrijskim elementima.
Na lokalitetu Lučine u Miletini, uz regionalnu cestu R 425 a Međugorje – Zvirovići, nalazi se srednjovjekovna nekropola s 27 biliga (stećaka). Nekropola se rasprostire na više privatnih parcela u posjedu obitelji Ilić, Dragićević i Dugandžić. Continue reading
Gradinsko naselje Veliki Žuželj
Sjeverni bedem gradine V.Žuželj
Na najzapadnijem uzvišenju brdskog masiva Crnice, na brdu Veliki Žuželj u mjestu Miletina, nalazi se najveće gradinsko naselje zapadno od Neretve. Zahvaljujući relativnoj visinskoj razlici od 150 m, gradinsko naselje Žuželj dominira nad okolnim prostorom. S gradine na Velikom Žuželju pruža se odličan pogled na okolni prostor, kao i izvrsna vizualna komunikacija sa gradinskim naseljima u neposrednoj blizini. U uskom nizinskom prostoru između brda Miletine i Žuželj, nalazili su se pretpovijesne komunikacije koje su vodile iz doline Trebižata i studenačkog polja prema današnjem području Brotnja, na osnovu kojih su kasnije izgrađeni putovi u rimsko doba. Gradinsko naselje Žuželj odlikuju moćni suhozidni fortifikacijski bedemi, koji ograđuju gradinski prostor nepravilnog četvrtastog oblika.
Gradinsko naselje Berišica, Služanj, Čitluk
Na području današnjeg naselja Služanj u općini Čitluk, nalazi se prethistorijska gradina na brdu Berišica. Gradinsko nalazište na brdu Berišica dominira nad okolnim prostorom, zahvaljujući relativnoj visinskoj razlici od 50 do 60 metara. Odličan vizualni pregled okolnog terena, relativno ravno brdsko tjeme i strme kraške padine brda Berišice, bili su ključni elementi pri odabiru ovog lokaliteta za podizanje gradinskog naselja tijekom ranog brončanog doba. U neposrednoj blizini brda Berišice, nalaze se brojni prethistorijski arheološki lokaliteti, među kojima je važno spomenuti broćanska gradinska naselja i brojne kamene tumule (gomile). Continue reading
Srednjovjekovni nadgrobni spomenik Ugrina Vratušića
Bilig u Služnju
U čitlučkom naselju Služanj (687 st., popis 1991.) bila je od ranije poznato grobište biliga (stećaka), koje se nalazi u današnjem katoličkom mjesnom groblju (Šamčevina, N 43°13’43”, E 17°40’14”) i u njegovoj neposrednoj blizini (Kekinovac). Evidentirano je 12 spomenika – 11 škrinja i jedan sljemenjak, od kojih je šest primjeraka ukrašeno (Š. Bešlagić, Stećci: Kataloško topografski pregled, Sarajevo, 1971., 316). Među njima ističu se veličinom i obradom tri primjerka – jedna škrinja u groblju, jedan sljemenjak i visoka škrinja s postoljem sjeverno od groblja. U lipnju 2013. skupina mještana, na poticaj i pod vodstvom dr. fra Roberta Jolića, očistila je grobište biliga, posebice one izvan groblja, koji su bili obrasli grmljem i drvećem. Unutar groblja ležala je jedna škrinja, koja je bila dobrim dijelom utonula u zemlju, jer je bilo očito da je pala s postolja, kamene ploče koja se bila nagnula i također djelomice utonula u zemlju. Uz malo više truda bilig je uspravljen i postavljen na ploču, koja je prethodno izravnana i učvršćena. Continue reading
Hercegovački arheološki portal 